Pergamon Asklepion, Helenistik ve Roma İmparatorluğu dönemlerinde hizmet vermiş, dünyanın en iyi ve en çok yönlü antik hastanesi olarak, İzmir’in Bergama ilçesinde MÖ 4. yüzyılda inşa edilmiş ve 900 yıl boyunca dünyanın çeşitli yerlerinden gelen hastalar için bir tedavi merkezi olmuştur. Şifalı su, temiz hava ve kaplıca ile ilgili tedavi yöntemlerinin yanı sıra; tıp tarihinde denenmiş birçok hekimin, örneğin Galen gibi, telkin ve eğlence yoluyla tedavi yöntemlerini uyguladığı Asklepion hakkında tarihi bilgiler, tedavi yöntemleri, görülecek yerler ve birçok efsane bulabilirsiniz.

Sağlık Tanrısı "Asklepios"

Yunan Mitolojisi’nde Sağlık Tanrısı olan Asklepios, yarı insan yarı at olan Kheiron tarafından yetiştirilmiştir. Doğada büyüdüğü için bitkileri çok iyi tanır ve hangi bitkinin insan sağlığına iyi geldiğini çok iyi bilirdi. Deneyimleri insanların hastalıklarını iyileştirse de asıl amacı ölüleri diriltmekti. Bu sırrı, Gorgonlar (Euryale, Stheno ve Medusa) öldürüldükten sonra onların sağ tarafından akan temiz kanı alarak çözmüştür.

Asklepios’un Gorgonların temiz kanıyla ölüleri diriltmesi, tanrı Zeus’un huzurunu bozmuş ve Zeus, Asklepios’u bir şimşek göndererek yok etmiştir. Babası Apollon, oğlunun intikamını, Zeus’un şimşek kaynağını oluşturan Kiklopları öldürerek almıştır. Anadolu topraklarında anlatılan hikayeye göre, Asklepios’un ölümünden sonra elinde tuttuğu reçete toprağa karışmış ve yağmurlarla birlikte burada bir panzehir ortaya çıkmıştır. Günümüzde hala hastalıkların tedavisinde kullanılan yabani sarımsak, Pergamon Asklepion ve çevresinde yetişmektedir.

Asklepion

Helenistik Dönem’de sağlık tanrısı Asklepios adına inşa edilen tapınaklar ve şifa merkezleri "Asklepion" olarak adlandırılır. Bu yerlerin yanında inşa edilen evlerde yaşayan ve Asklepios’un soyundan geldiklerine inanılan bakıcı ve şifa rahipleri ise "Asklepiades" olarak bilinir. Bu bağlamda, Klasik Dünya’nın en önemli şifa merkezi Yunanistan’daki Epidaurus iken, Pergamon Asklepion ikinci sırada yer alır.

Pergamon Asklepion’un Kuruluş Efsanesi Nedir?

Dönemin soylu kişisi Aristakhminos’un oğlu Arkhias, bir gün Madra Dağı yamaçlarında avlanırken düşüp bacağını kırmış ve tedavi için Epidauros’a götürülmüştür. Pergamon’a döndüğünde, Sağlık Tanrısı’na minnettarlığını ifade etmek için Pergamon’da daha görkemli ve çok yönlü bir şifa merkezi kurmak istemiştir (MÖ 4. yüzyıl). Şehir dışında, Geyikli Dağı yamacında kurulan bu yeni şifa merkezi, zamanla daha da ileriye taşınmış ve Roma İmparatoru Hadrian döneminde (MS 117-138) son halini almıştır. Özellikle Roma döneminde, hastaları iyileştirmek için kullanılan ve günümüzde hala geçerli olan birçok yöntemin ilk kez denendiği dünyanın en iyi şifa merkezlerinden biri haline gelmiştir.

Asklepion’da Kullanılan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Günümüzde çeşitli hastalıkları iyileştirmek için kullanılan telkin yöntemi, yüzyıllar boyunca Pergamon Asklepion’da uygulanan en etkili tedavi yöntemi olmuştur. Hatip Aelius Aristides, "Hieroi Logoi" adlı eserinde Asklepion’da kullanılan tedavi yöntemlerini belirtmiştir. Bunlar arasında telkin terapisi, fiziksel hastalıklar için sıcak, soğuk ve çamur banyoları, şifalı bitkiler, diyet kürleri, bitkisel yağ veya merhemlerle yapılan masajlar, kan alma (hacamat), bağırsakları boşaltma, güneş banyosu terapileri yer alıyordu. Gerekirse cerrahi müdahaleler de yapılırdı.

Eczacılığın Babası "Galen (Claudius Galenus)"

Galen, MS 129 yılında Pergamon’da doğmuş, dünya çapında tanınmış bir tıp doktorudur. Mimar babası sayesinde çok iyi maddi olanaklara sahip olmuş ve 16 yaşında Pergamon Asklepion’da Satyros’tan tıp eğitimi almıştır. Eğitimini tamamlamak için önce Korint’e, ardından İskenderiye’ye gittikten sonra 28 yaşında Pergamon’a dönmüş ve bir gladyatör okulunda çalışmalarına devam etmiştir. Burada gladyatörleri tedavi ettiği için anatomi bilgisini geliştirmiş ve önce Roma’daki daha büyük bir gladyatör okulunda, ardından Roma İmparatoru Marcus Aurelius’un başhekimi olmuştur.

Galen hem bir hekim hem de bir kimyagerdir. 83 tedavi yöntemi günümüze kadar ulaşmıştır. Bitkileri ve birkaç aktif maddeyi karıştırarak ilaç yapan ilk hekimdir. Bu nedenle lakabı, ilaç/şifa anlamına gelen Latince kelime "medicina"dır. Günümüzde "eczacılığın babası" olarak bilinir.

Asklepion’da Görülecek Yerler Nelerdir?

Asklepion’un kutsal alanında, galerili bir avlu, 3500 kişilik bir tiyatro, İmparator Hadrian’a ait bir kült salonu, bir kütüphane, Asklepios Tapınağı, uyku odaları, kutsal pınar ve havuzlar görülebilir.

Viran Kapı

Roma döneminde Asklepion’a giriş, bugün sadece kısa bir duvarı kalan ve halk tarafından Viran Kapı olarak adlandırılan kemerli kapıdan yapılırdı. Ancak hastanenin prestiji ve önemi nedeniyle hamile kadınlar ve ölümcül hastalığı olanlar asla içeri alınmazdı. Bir söylentiye göre, Viran Kapı’ya "Tüm Tanrıların Kutsaması İçin Asklepion’da Ölüm Yasaktır" yazısı yazılmıştı. Bu önemli telkinle, hastaların içeride kesinlikle iyileşeceğine dair bir inanç oluşturulması hedeflenmiş olmalı.

Via Tecta (Kutsal Yol)

Viran Kapı’dan giren hastalar, yaklaşık 1 kilometre uzunluğundaki Via Tecta yolunu yürür ve yolun sonunda rahip hekimler (Asklepiades) tarafından karşılanırdı. Hastaları olumsuz hava koşullarından korumak için yolun sağında ve solunda, hastaların şifa bulmasına yardımcı olacak adaklar ve eşyalar satan dükkanlar bulunurdu.

Heroon

Heroon, antik Yunan’da kahramanları veya kralları onurlandırmak için inşa edilen anıt mezarlara verilen isimdir. Asklepios’un Heroon’u, İmparator Augustus döneminde (MÖ 27 - MS 14) Via Tecta yolunun güney kısmında, saygın bir kişi veya bir kahramana ait olduğu düşünülen bir kişi için inşa edilmiştir. Kime ait olduğu bilinmemektedir.

Giriş Avlusu

Via Tecta yolunu yürüyen hastaların rahipler tarafından karşılandığı ve ilk teşhisin konulduğu bu anıtsal kapı (Propylon), 3 tarafı Korint tarzı galerilerle çevrilidir ve MS 2. yüzyılda Roma konsülü Claudius Charax tarafından inşa edilmiştir. Buraya gelen hasta tedavi edilemezse içeri alınmazdı.

Kutsal Pınar

Pergamon Asklepion, MS 2. yüzyılda son halini almış olsa da buradaki kutsal pınar ve havuzun tarihi MÖ 4. yüzyıla kadar uzanır. Yani Pergamon’da yaşamın başlangıcından beri buradaki suyun kutsal olduğuna inanılmıştır.

Kryptoporiktus (Yeraltı Geçidi)

70 metre uzunluğundaki yeraltı geçidi (Kryptoporiktus), Asklepion’daki uyku odalarını ve tedavi binasını birbirine bağlar. Tonozlarla kaplı olduğu için hastaları sıcak ve soğuk havalardan korurdu. Ayrıca, tünelin üstünden damlayan kutsal suyun sesiyle birlikte burada oluşan mistik hava, hastaların iyileşmesine yardımcı olurdu.

Kütüphane

Kuzey galerisinin doğusundaki kare yapı, hem imparator salonu hem de kütüphane olarak hizmet vermiştir.

Antik Tiyatro

Pergamonlu bir soylu tarafından inşa edildiği tahmin edilen Antik Tiyatro, 3500 kişi kapasitelidir ve 3 katlıdır. En altta imparatorlar için bir loca bulunur ve sahnesi 3 katlıdır. Bu özelliğiyle Anadolu’da inşa edilen antik tiyatrolar arasında ilk sıradadır. Zamanla burada hastalar için iyi gelecek müzik ve dans gösterileri düzenlenmiştir.

Pergamon Asklepion’u içeren özel bir seyahat planı hazırlamamız ister misiniz? Uzmanlığımızdan faydalanın. Romantik balayı turlarından, manzaralı kendi kendine sürüşlü yol gezilerine, deneyimli fotoğrafçılarla Fotoğraf turlarından, büyük destinasyonlarda kültürel turlara kadar her ilgi ve isteğe uygun özel Türkiye turları sunuyoruz. Otel rezervasyonları, havaalanı transferleri, rehberli turlar ve birinci sınıf deneyimler dahil olmak üzere Türkiye Turları için her şeyi düzenliyoruz. Türkiye’de harika vakit geçirmenizi ve seyahatinizin unutulmaz olmasını istiyoruz; çünkü biz de Türkiye’de birçok turu bizzat eşlik ederek düzenledik. Tüm seyahat detaylarınız için sadece bir kişiyle iletişim kurmayı, tam olarak seyahat ilgi alanlarınıza uygun özelleştirilmiş seyahat planları ve öneriler almayı hayal edin. Türkiye seyahatiniz için kişiselleştirilmiş günlük bir seyahat planı almak için İletişim kurun.